GeConnect - verkefni lokið

Fréttatilkynning verkefnisstjóra

24.10.2022

Ný tækni, svokölluð skriðtengi (e. Flexible Coupling), sem hönnuð eru til að koma í veg fyrir skemmdir í borholum af völdum varmaþenslu stálfóðringa hefur verið í þróun frá árinu 2015 innan ÍSOR. Í verkefninu voru tengin prófuð við raunaðstæður og ein helsta niðurstaða verkefnisins er að virkni tengjanna hefur verið sannreynd með tilraun sem fór fram á yfirborði með gufu úr borholu. Tilraunin fór fram á vinnslusvæði ON í Hverahlíð við holu HE-61. Auk tilraunarinnar fór fram tölvuhermun og áhættugreining á tengjunum sem studdu við niðurstöður tilraunarinnar.

Prófunarstandurinn samanstóð úr um 12 m löngum fóðringarbút með skriðgengi (9 5/8”) sem steyptur var innan í annan fóðringabút (13 3/8”) og endum haldið með átta stykkjum af burðarbitum. Líkt var eftir upphitun borholu með því að fara í gegnum alls 5 álagshringi með því að hleypa gufu í gegnum fóðringuna og leyfa standinum að kólna á víxl til að meta endurtekna áraun. Í öllum tilvikum lokaðist skriðtengið í upphitun og opnaðist svo rólega þegar fóðringarbúturinn kólnaði aftur, eins og það var hannað til að gera. Að lokum var kælt með vatni og þannig líkt eftir ádælingu á heita borholu. Fóðringin dróst saman og skriðtengið opnaðist hratt og örugglega.

Tilraunin hefur m.a. sannreynt:

• fóðring hefur möguleika á að þenjast og skríða til í steypu (þetta var einn stærsti óvissuþátturinn) 
• þann áskraft sem þarf til að tengið lokist 
• virkni skriðtengja:
  • tengin lokast í upphitun (við prófunarástand ~260°C við ~60 bör)
  • tengin opnast á ný þegar fóðringin kólnar
  • endurtakanleiki (repeatability)

Út frá niðurstöðunum má álykta að skriðtengi taka við varmaþenslu fóðringar og minnka þannig ás-spennur. Með því að sýna fram á virkni skriðtengja í raunveruleikanum í yfirborðstilraun þar sem hermt var eftir aðstæðum ofan í borholu hefur óvissunni verið eytt og trú á að tengin virki ofan í borholu styrkst. Með notkun skriðtengja eru varmaspennur af völdum varmaþenslu minnkaðar og hætta á fóðringaskemmdum lækkuð. Þá má ætla að auka megi áreiðanleika í rekstri jarðhitaorkuvera með notkun skriðtengja í borholum vegna færri holna sem skemmast vegna varmaþenslu. Auk þess að vera hentugur kostur fyrir hefðbundnar borholur í háhita, geta skriðtengi orðið til þess að hægt verði að bora í yfirhituð eða yfirkrítísk kerfi með djúpborun, s.s. í IDDP (Iceland Deep Drilling Project) og KMT (Krafla Magma Testbed).

HEITI VERKEFNIS GeConnect

Verkefnisstjóri: Gunnar Skúli Kaldal

Styrkþegi: ÍSOR-Íslenskar orkurannsóknir

Tegund styrks: GEOTHERMICA ERA-net

Fjöldi styrkára: 3

Fjárhæð styrks: 51.541.000 ISL kr. alls

VERKEFNIÐ VAR STYRKT AF TÆKNIÞRÓUNARSJÓÐI